Türkiye’de, 2000 yılından beri Mart ayının kolorektal kanser farkındalık ayı olması sebebiyle Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü tarafından bir konferans düzenlendi.
Bireylerin kolorektal kanser hakkında bilgi ve farkındalık düzeylerinin artırılması ile davranış değişikliği oluşturulması amacıyla düzenlenen, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Doğan Albayrak’ın konuşmacı olarak katıldığı konferansa Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcıları, öğretim üyeleri, öğrenciler ile hasta ve hasta yakınları katıldı.
Açılış konuşmasını yapan Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Özgül Erol “Mart ayı kolon kanserinde farkındalık ayı olması sebebiyle değişik bilimsel aktiviteler düzenleniyor. Biz de Tıp Fakültesi olarak bu konuda farkındalık oluşturmak ve kolon kanseri hakkında daha bilinçli olmak adına bu konferansı düzenliyoruz. Bu anlamda kalabalık bir gurubun konferansa iştirak etmesi oldukça memnuniyet verici. Hepiniz için yararlı bir paylaşım olmasını dilerim” dedi.
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Doğan Albayrak yaptığı konuşmasında “Kanser Dünya Sağlık Örgütü’nün 2016 yılı verilerine göre dünyadaki ölüm sebeplerinin sıralamasında ikinci sırada yer alıyor. Ülkemizdeki durum da dünyadakine benzer. Özellikle gelişmiş ülkelerde fast food tarzı beslenen, sedanter yaşamın ön planda olduğu ve insanların genetik yatkınlığının bulunduğu yerlerde kansere yakalanma oranı oldukça yüksek. Ancak ölüm oranlarına baktığımızda, bu ülkelerde erken tanı ve tedavi ile oldukça düşük olduğunu görmekteyiz. Türkiye, kansere yakalanma ve erken tedavi ile ölüm oranını azaltma konularında orta sıralarda yer alıyor. Özellikle et, yağlı yiyecekler ve sedanter yaşam kanser riskini artırıyor. Ülkemizde yüzde 21 civarında olan kanser kaynaklı ölüm oranlarının düşme eğiliminde olduğunu görüyoruz. Kolorektal kanserler Ülkemizdeki kadınlarda ve erkeklerde, üçüncü sırada görülen, cinsiyetten bağımsız olarak toplumun tamamını tehdit eden ciddi bir halk sağlığı problemidir.” diyerek Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre kanser ölümlerinin nüfusa oranlandığında ilk sırada bulunan illerin Kırklareli ile Tekirdağ olduğunu belirtti.
Hastalığa yakalanma riskleri hakkında bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Doğan Albayrak “Kolorektal kanserler için aşırı kilolu ve obez olmak, işlenmiş proteinler ile karbonhidratlar tüketmek, işlem görmüş bir kimyasal madde ile karşılaşmış bir besini tüketmek önemli risk teşkil ediyor. Çağımızın en önemli sorunlarından biri olan alkol ve sigara kullanımı da kolorektal kanserler için başat risk faktörlerinden birisi. Herhangi bir genetik faktörü olmayan ancak beslenmesine dikkat etmeyen bir kişinin yakalanma oranı yüzde 85 civarındadır” dedi.
Hastalığın belirtilerine de değinen Albayrak “Kabızlık, tuvalete gitmek istememe, tuvaletten sonra hala ihtiyacın devam etmesi gibi belirtiler özellikle 50 yaş üstü hastalarda oldukça önemli bir belirti. Dışkıda kan olması veya koyu renk olması da belirtilerinden bir diğeri. Karında şişkinlik ve kramp tarzında karın ağrıları, yemeklerden sonra hareket etme ihtiyacı ve bunun için kendini zorlama gibi belirtileri oluyor. İstemsiz kilo kaybı, kolorektal kanserlerde kas yıkımının başladığını gösteriyor. Sürekli yorgunluk hissi uzun süreli devam ediyorsa özellikle sağ kolon tümörlerinin anemilerinin bir göstergesi olarak değerlendiriyoruz. Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) nde kolorektal kanser çok rahat ve çok hızlı bir şekilde tespit edilebiliyor. 50 yaşın üzerinde gaitada gizli kan taraması ile her iki yılda bir bakılması öneriliyor. Bu şahıslarda gaitada gizli kan çıkması durumunda yapılması gereken ilk şey kolonoskopi. Aile öyküsü olanlarda 50 yaş sınırını 40’a çekiyoruz. Kolonoskopi kolorekral kanser tanısında mutlaka olması gereken kolay, etkili ve en az maliyetli yöntemdir. Tutulan evreyi belirlemek için sadece kolonoskopi yeterli değildir. Bunun yanı sıra direktgrafi, ultrasonografi, tomografi ve MR’lar şeklinde bir görüntüleme silsilesi kullanıyoruz” dedi.
Trakya Üniversitesi’nde yapılan ameliyatlarda en son teknolojik imkanlardan faydalanıldığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Doğan Albayrak kolorektal kanserde erken teşhisin önemini vurgulayarak konferansını sonlandırdı.
Sağlık Bilimleri Fakültesi Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ümmü Yıldız Fındık, konferansı gerçekleştiren Dr. Öğr. Üyesi Doğan Albayrak’a günün anısına teşekkür belgesi vererek hediye takdim etti.
